M Ticaret Nedir?

E-ticaret son yılların en popüler kavramı olarak hayatımızda önemli bir rol oynamasına karşın, bazı kişiler için hala keşfedilmeyi bekleyen yeni bir alan olmayı sürdürmektedir. Oysa ki hayatımıza yeni dahil olan ve M-ticaret olarak bilinen bambaşka bir kavram, tüm dengeleri alt üst edecek gibi görünmektedir.

Mobil cihaz kullanımını tercih eden internet kullanıcı sayısının her geçen gün daha da arttığı bilinen bir gerçektir. Özellikle 2020 yılından itibaren yaşam tarzı alışkanlıklarımızda köklü değişikliklere neden olan Pandemi süreciyle birlikte perakende sektörünün tamamen e-ticarete yönelmesi sonucu,  e-ticaret dünyasında mobil cihaz kullanımının sahip olduğu pay son derece hızlı bir şekilde artmıştır. Diğer yandan markaların e-ticaret platformlarının mobil uyumluluk konusunda gösterdiği hassasiyet, mobil e-ticareti hızlı büyüme potansiyeline sahip bir alan haline getirmiştir. Mobil ödeme şekilleri, mobil tasarım ve mobil pazarlama stratejileri gibi mobil cihaz odaklı bir şekilde gerçekleştirilen e-ticaret çalışmaları, mobil ticaret ya da m-ticaret olarak adlandırılmaktadır.

Mobil Ticaret Nedir?

Çeşitli uygulamalar ve mobil web siteleri aracılığıyla akıllı telefonlar ve tabletler üzerinden gerçekleştirilen ürün satın alma ve satma işlemi, mobil ticaret olarak tanımlanır. Diğer bir deyişle, mobil cihazlar üzerinden gerçekleştirilen ürün satım faaliyetleri mobil ticaret ya da m-ticaret olarak adlandırılmaktadır. Kullanıcıların mobil cihazlarda geçirdiği sürenin artması sonucu ortaya çıkan mobil ticaret, mobil cihazlardan yapılan satın alımların yüzdesinin artmasıyla dikkat çekici bir büyüme potansiyeline sahip olduğunu göstermektedir.

Mobil ticarette, ürünün tanıtım aşamasından ödeme aşamasına kadar tüm adımlar mobil cihazlar ile gerçekleştirilir. E-ticaretin yan dalı olarak da görülen mobil ticaret, tüketicilere istedikleri zaman ve istedikleri yerden alışveriş yapma imkanı sunar. Akıllı cihazlar hemen hemen dünyanın her yerinde ulaşılabilir hale geldiği için, tüketiciler çevrimiçi işlemlerini mobil cihazlarla gerçekleştirmeyi tercih etmektedirler. Ayrıca mobil cihazlar için tasarlanan uygulamalar daha pratik bir arayüze sahiptir. Mobil cihazlarda bulunan diğer uygulamalarla entegre bir şekilde çalışabilmeleri sayesinde tüketicileri mobil cihaz kullanımına teşvik ederler.

Mobil Ticaret ile e-Ticaret Arasındaki İlişki Nedir?

Mobil ticaret sadece akıllı telefon ve tablet gibi cihazlar üzerinden gerçekleşen alışveriş işlemlerini kapsarken; e-ticaret dijital olarak ve internet üzerinden gerçekleşen tüm ticari işlemleri kapsar. Daha açık bir şekilde ifade etmek gerekirse, m-ticaret e-ticaretin bir alt kategorisi olma özelliğine sahiptir. 

Örneklendirecek olursak, masaüstü bir bilgisayardan yapılan satın alım işlemi e-ticaretin konusunu oluşturur. Aynı markanın uygulaması ya da mobil sitesi üzerinden yapılan satın alım işlemi ise mobil ticaretin kapsamında yer alır. 

m-Ticareti e-Ticaret ve s-Ticaretten Ayıran Farklar Nelerdir?

Son yılların yükselen e-ticaret trendlerinden biri olan sosyal ticaret, sosyal medya platformlarının e-ticaret kanallarıyla entegre olması sonucu hayatımıza girmiştir. S-ticaret olarak da adlandırılan sosyal ticaret, sosyal medya mecralarının e-ticaret işlemleri kapsamında kullanılmasına odaklanan bir kavramdır. M-ticaret mobil cihazlar üzerinden yapılan tüm e-ticaret işlemlerini temsil ederken; internet aracılığıyla yapılan tüm satın alım işlemleri e-ticaretin kapsamında yer alır. 

Neden m-Ticaret?

Dijital dünyanın hayatımıza dahil ettiği yenilikler sonucunda dönüşüm kaçınılmaz hale gelmiştir. Pratik anlamda tüm faaliyetler mobil cihazlar üzerinden gerçekleştirildiği için m-ticaretin yaygınlaşması son derece olağan bir durum olarak kabul edilir. İnternet ortamında her geçen gün daha yaygın bir şekilde kullanılan mobil cüzdanlar, çeşitli platformlar üzerinden gerçekleştirilen alışveriş seçenekleri ve kolay ödeme sistemleri sayesinde m-ticaretin tercih edilebilirliği artmaktadır. M-ticaretin avantajları ise şu şekilde sıralanabilir:

• Satış, müşteri desteği ve faturalandırma işlemleri 7/24 online olarak yapılabilir.
• Farklı hedef kitlelere yönelik olarak anında erişim ve farklı uygulamalar üzerinden bağlantı olanağı vardır.
• Daha uygun maliyetlerle mobil reklam yapılabilir.
• Etkili reklam ve tanıtım uygulamaları, satış için çok yönlü bir avantaj haline gelebilir.
• Reklamla eş zamanlı olarak doğrudan alışveriş bağlantısı bulunur.
• Sosyal medya uygulamaları arasında çapraz entegrasyon aracılığıyla doğrudan reklam ve alışveriş olanağı sunar.
• Satış sonuçlarının ve istatistiklerinin arşivlenmesi ve ileriye dönük planlama süreçlerini desteklemesi mümkündür.
• SMS, e-mail ve daha pek çok farklı tanıtım yöntemiyle dijital pazarlama yapma imkanı vardır. Bu iletişim yöntemlerinin, fatura ve kampanya bilgilendirmesi gibi çok yönlü ek olanakları bulunur.
• Çeşitli uygulamalar üzerinden kullanılabilen mobil arama özelliği, marka görünürlüğünün artmasına yardımcı olur. Ayrıca kullanıcılar aradıkları ürüne daha kolay ulaşabilirler.
• Mobil uygulamalar hızlı erişim imkanı sunar. Bu sayede stok kontrolü daha pratik bir şekilde gerçekleştirilir ve maliyetler düşer.
• Müşteriler aracılığıyla yayılan viral reklam ve pazarlama olanakları etkili bir şekilde kullanılabilir.

M-Ticaretin Dezavantajları

Her ne kadar m-ticaret sahip olduğu pek çok farklı avantajla öne çıksa da, birtakım dezavantajlara sahip olduğu gerçeği de göz ardı edilmemelidir. M-ticaretin dezavantajları çoğunlukla mobil optimizasyon eksikliğinden kaynaklanmaktadır. Buna bağlı olarak, m-ticaret konusunda dezavantaj olarak kabul edilen pek çok farklı unsurun SEO çalışmaları kapsamında düzenlenmesi mümkündür. M-ticaretin dezavantajları şu şekilde sıralanabilir:

• Mobil uyumluluk sağlamayan uygulamaların kullanılması, genellikle yavaş ve yeterli derecede güvenliğin söz konusu olmadığı bir kullanıcı deneyimi sunar.
• Mobil pazarlamada özellikle akıllı telefonlar üzerinden yapılan işlemler, ekran boyutunun küçüklüğü dolayısıyla kullanıcıyı tatmin etmeyebilir. Ekran boyutunun küçük olması ürünlerin tanıtımını ve kullanıcıların ürün açıklamalarına ulaşması sürecini olumsuz yönde etkileyebilir.
• Mobil alışveriş sırasında kullanıcıların en çok dikkat ettiği konuların başında, ödeme güvenliği gelir. Bu nedenle pek çok kullanıcı m-ticareti tercih etmek konusunda çekimser kalmaktadır.
• Özellikle seyahat halinde ya da yoğun kullanılan bir ağa bağlı olunduğu durumlarda çeşitli bağlantı sorunları yaşanması olasıdır. Buna bağlı olarak alışveriş sırasında aksaklıklar meydana gelebilir. Güncel uygulamalarda bu tür sorunlar nadiren görülse de, genel olarak kullanıcıların tedirgin olması söz konusu olabilmektedir.

M-Ticaret Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler

M-ticaret uygulamaları sırasında dikkat edilmesi gereken pek çok farklı unsur vardır. Bunların başında, mobil uygulamalar üzerinden doğru bir hedef kitleye ulaşabilmek için tüm adımların eksiksiz yerine getirilmesi gelir. Bir sonraki adım ise mobil uyumluluk ve çeşitli mobil alışveriş dinamiklerinin uygulamaya alınmasıdır. Mobil ticarette başarılı olmanın sırrı, kullanıcıların ihtiyaçlarını ve tercihlerini göz önünde bulundurmaktır. Bunun için, bütünüyle değerlendirilmiş bir çalışma yapılması ve baştan sonra tüm gereksinimlerin karşılanması gerekir. Bu sürecin eksiksiz olması için dikkat edilmesi gereken unsurları sizler için aşağıda sıraladık:

• Pazar alanını doğru bir platforma yönlendirmek için hedef pazar araştırma ve piyasa analizi yapılmalıdır.
• Profesyonel web tasarım hizmeti kapsamında, masaüstü ve mobil koordineli olacak şekilde SEO uyumlu bir web sitesi hazırlanmalıdır. 
• Web sitesi ile entegre edilecek olan uygulamalar titizlikle seçilmelidir. Bu sayede hem doğru hedef kitleye erişmek hem de mevcut müşterilere hızlı bağlantılar aracılığıyla pratik bir alışveriş imkanı sunmak mümkün olabilir. 
• Ödeme sistemleri oluşturulurken, en güvenli sistemlerin ve en hızlı çözümlerin sunulması önemlidir. Bunun için hali hazırda SEO çalışmalarında bulunulacak olan uygulamanın desteklenmesi amacıyla, bankacılık ve finansal bağlantılar bu adıma uygun hale getirilmelidir.
• SMS yoluyla tanıtım ve alışveriş imkanları geliştirilmeli, bu yöntem belirli bir yoğunlukta uygulanmalıdır. Çok sık SMS göndermek müşterinin kaçmasına neden olabileceğinden, dozunda uygulamaya özen gösterilmelidir. Bu sayede SMS’in başlı başına etkili bir pazarlama stratejisi olması sağlanabilir.
• Aynı zamanda e-mail üzerinden gerçekleştirilen pazarlama yöntemi de son derece etkilidir. E-mail üzerinden tanıtımların ve faturalama işlemlerinin gerçekleştirilmesi mümkündür. E-mail pazarlama hem perakende hem toptan satış için son derece kullanışlıdır. Toptan siparişlerin doğrudan mail üzerinden geçilebilmesi sayesinde faturaların ve siparişlerin arşivlenmesi mümkün olabilir.

Mobil Ticaretin İşletmeler İçin Önemi Nedir?

E-ticaret sürekli gelişen ve büyüyen bir sektör olma özelliğine sahiptir. Mobil ticaretin ise çok daha hızlı bir şekilde büyüdüğü bilinmektedir. M-ticaretin bu kadar hızlı yükselmesi ve pay almasının en önemli nedeni, akıllı telefon kullanımının atması ve tüketicilerin internet hizmetlerine daha kolay ulaşabilmesidir. M-ticaret çok büyük bir tüketici kitlesine sahip olduğu için işletmelerin olmazsa olmazı haline gelmiştir. M-ticaret tüketiciler açısından ise ürünleri daha kolay erişilebilir bir hale getirir. Böylece işletmelerin müşterileri elde tutma oranı artar. 

M-Ticaret Uygulamaları

Mobil ortamlarda kullanıcı alışkanlıklarına göre değişiklik gösteren farklı alışveriş imkanlarının varlığından söz edilebilir. Bu olanakların her birinin bir satış stratejisi olarak kullanılması mümkündür. Özellikle her uygulama alanının kendi hedef kitlesini oluşturmak ve tek bi noktaya bağlı kalmadan bu çoklu ortamın sağladığı imkanların değerlendirilmesi mümkün olur. M-ticaret için ortaya koyulan ortak mobil platformlardan markaya ait web sitelerine kadar pek çok farklı uygulama alanında dijital pazarlama süreci başarılı bir şekilde ilerletilebilir.

SMS Üzerinden M-Ticaret

SMS pazarlama en eski pazarlama yöntemlerinden biri olarak bilinir. Akıllı telefonların henüz kullanılmaya başlanmadığı, ancak GSM operatörlerinin ufak ufak interneti aktive etmeye başladığı dönemlerde SMS pazarlama yöntemi sıklıkla tercih edilirdi. Çeşitli görseller, logolar, polifonik melodiler; gazete küpürlerinden ya da kullanıcılara iletilen SMS’lerden yapılan tanıtımla cep telefonlarına tanımlanmak üzere kontörle ödeme ya da faturaya ekleme şeklinde ücretlendirilirdi. Buna dayanarak SMS yoluyla pazarlamanın en eski ve en pratik m-ticaret yöntemlerinden biri olduğu ifade edilebilir.

E-Posta ile M-Ticaret

Günümüzde pek çok kullanıcı e-postalarını genellikle mobil cihazlar üzerinden takip etmeyi tercih eder. E-postalar m-ticaret açısından da son derece önemlidir. Kullanıcılar e-postaları olmadan akıllı telefonlarını ve tabletlerini kullanamadığı için, herkes zorunlu olarak e-posta kullanıcısı haline gelmiştir. Bunun doğal bir sonucu olarak, kullanıcılar tüm mecralardan uzaklaşsalar dahi e-postaları ile bağlantılarını kesemezler. Doğrudan e-posta üzerinden sağlanan tanıtımlar ve gönderilen iletiler üzerinden verilen bağlantılar, sadece tanıtım değil doğrudan satışa etki edebilecek bir zemin sunabilir.

Doğrudan M-Ticaret Uygulamaları

Doğrudan ticari faaliyetler için kurumsal ya da kişisel kullanıma yönelik olarak özel tasarlanmış platformlar; özellikle mobil arayüzleriyle pratik ve güvenli ödeme sistemleri sunarak hem amatör hem profesyonel yöntemlerle satış yapma imkanı sunar. Bir tür mobil mağaza kiralama yöntemi olarak kullanılan, reklam ve sponsorluklarla ya da doğrudan ödenen komisyonlarla mobil ticaret alanı oluşturma imkanı sunan platformlar şu şekilde sıralanabilir:

• Aliexpress
• Trendyol
• Amazon
• İdefix
• Vodafone mobil mağaza
• Yemek Sepeti
• getir
• Turkcell Pasaj

Dolaylı M-Ticaret Uygulamaları

Dolaylı m-ticaret imkanı sunan uygulamaların tüm mecralarla entegre hale getirilmesi mümkündür. Doğrudan sipariş verilebilen ve yeni eklenen özelliklerle ödeme de yapmak mümkündür. Özellikle metaverse kavramının yaygınlaşmaya başladığı son dönemlerde, sosyal medya uygulamaları pek çok farklı alanda dinamik olarak kullanılmaktadır. Dolaylı olarak m-ticaret hizmetine katkıda bulunan en önemli unsurlardan biri ise sosyal medya mecralarıdır. Bunlar üzerinden ürün tanıtımı yaparak gelir elde eden çok sayıda da influencer bulunmaktadır. İnfluencer olarak adlandırılan sosyal medya fenomenleri, verdikleri linklerle doğrudan alışveriş yönlendirmesi yaparak mobil ticaretin en önemli uygulayıcıları haline gelirler. Bu uygulamalar şu şekilde sıralanabilir:

• Instagram
• Twitter
• WhatsApp
• YouTube
• Pinterest
• Facebook
• Telegram